ખેડૂતે ભૂલથી પણ પોતાના ખેતરમાં આ વૃક્ષ ન લગાવવું જોઈએ, નફાના કારણે જમીન બંજર થઈ જશે.

 

નીલગીરી વૃક્ષ: ખેતીમાંથી વધારાનો નફો મેળવવા માટે, ખેડૂતો હવે તેમના ખેતરોમાં વિવિધ જાતિના વૃક્ષો વાવે છે.  આ વૃક્ષો થોડા વર્ષોમાં મોટા થઈ જાય છે, જેનું લાકડું બજારમાં ખૂબ સારી કિંમતે વેચાય છે.  ઘણા વૃક્ષોને બહુ કાળજીની જરૂર હોતી નથી, માત્ર જમીન અને આબોહવા પ્રમાણે ઉગે છે, પરંતુ કેટલાક વૃક્ષોને દેખરેખની સાથે સાથે કાળજીની પણ સખત જરૂર હોય છે.  થોડી બેદરકારી અને ખેડૂતની ખેતીમાં નુકસાન થઈ શકે છે.  તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે રોકડ ખેતીમાં સામેલ નીલગિરીનું વૃક્ષ ખેતીલાયક જમીન માટે ખાસ સારું નથી.

નિષ્ણાતો શું કહે છે

 નીલગિરીના ઝાડમાંથી લાકડું, તેલ અને પશુ આહાર મેળવવામાં આવે છે.  આ ઝાડ ઉગાડવું ખૂબ જ સરળ છે.  છોડને જમીનમાં રોપ્યા બાદ 5 વર્ષમાં પ્લાન્ટ તૈયાર થઈ જાય છે એટલે કે 5 વર્ષમાં ખેડૂત નીલગીરીની ખેતી કરે તો એક જ વારમાં લાખોની કમાણી કરી શકાય છે, પરંતુ આ પ્રક્રિયામાં ખેડૂતોને ઘણું ગુમાવવું પડે છે. કમાણી કરી શકે છે.

નિષ્ણાતો કહે છે કે તે ઝડપથી જમીનના પોષક તત્વોને શોષી લે છે, જેના કારણે જમીનની રચના શુષ્ક અને બંજર બની જાય છે.  તેના વિકાસ માટે, દરરોજ 12 લિટર પાણી સિંચાઈ કરવામાં આવે છે, જ્યારે સામાન્ય જાતિના વૃક્ષોને દરરોજ 3 લિટર સિંચાઈમાં તૈયાર કરવામાં આવે છે.  જો સિંચાઈ ઉપલબ્ધ ન હોય તો, આ વૃક્ષના મૂળ જમીનમાંથી પાણી (જળનું પાણી) શોષવાનું શરૂ કરે છે.

પર્યાવરણ માટે નવો પડકાર

 ઘણા મીડિયા અહેવાલોથી તે બહાર આવ્યું છે કે જે વિસ્તારોમાં નીલગિરી એટલે કે નીલગીરીની ખેતી કરવામાં આવી રહી હતી ત્યાં ભૂગર્ભ જળનું સ્તર ઘટી રહ્યું છે.  આ જ કારણ છે કે ઘણા વિસ્તારોને ડેન્જર ઝોન તરીકે પણ જાહેર કરવામાં આવ્યા છે.  છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં ખેડૂતોએ નીલગિરીનાં હજારો વૃક્ષો વાવ્યાં છે, જેથી થોડા સમય પછી સારી આવક થાય છે, પરંતુ થોડો નફો લાંબા ગાળે સમસ્યા સર્જી શકે છે.

વૃક્ષોની ખેતીને એક પ્રકારની ફિક્સ ડિપોઝિટ તરીકે જોવામાં આવે છે, પરંતુ કમાણી કરવાના આ વ્યવસાયમાં કૃષિ નિષ્ણાતોની સલાહ લેવી અને માટીનું પરીક્ષણ કરાવવું એ જ સમજદારી છે.

નીલગિરીના વૃક્ષો શા માટે વાવવામાં આવે છે?

 ભારતમાં નીલગિરીના વૃક્ષો વાવવાની પ્રથા અંગ્રેજોના સમયથી ચાલી આવે છે.  નીલગિરીના વૃક્ષો વાવવાની પ્રથા માત્ર નીલગીરીની જમીનને સૂકવીને સામાન્ય બનાવવા માટે હતી, પરંતુ હવે આ વૃક્ષોની સંખ્યામાં કમાણી વધી રહી છે અને તે પર્યાવરણ માટે ચિંતાનું કારણ બની રહ્યા છે.

ઓસ્ટ્રેલિયા અને તાસ્માનિયામાં પણ નીલગિરી મોટી સંખ્યામાં જોવા મળે છે.  ઉત્તર અને દક્ષિણ આફ્રિકામાં પણ નીલગિરીના વૃક્ષો ઉગાડવામાં આવે છે.  આ ઝાડની લંબાઈ ઘણી વધારે છે, પરંતુ આ વૃક્ષો પાતળા પણ છે.  આ ઝાડના પાન ખૂબ જ તીક્ષ્ણ હોય છે.

વિશ્વમાં નીલગિરીની લગભગ 600 પ્રજાતિઓ જોવા મળશે.  જો તમે નીલગિરીના ઝાડમાંથી કમાણી કરવા માંગતા હોવ તો તેને નદી, નહેર કે તળાવની નજીક લગાવવાથી ફાયદો થશે.